Formy prowadzenia działalności pożytku publicznego
Wiele osób zastanawia się jak rozpocząć prowadzenie zorganizowanej działalności pożytku publicznego. Najpopularniejszymi formami takiej działalności są stowarzyszenia oraz fundacje. W tym artykule przyjrzymy się bliżej stowarzyszeniom, a w szczególności różnicą pomiędzy stowarzyszeniem rejestrowym a zwykłym. Stowarzyszenie jest prawno – organizacyjną formą, w której realizowana jest zagwarantowana przez konstytucję wolność swobodnego zrzeszania się. Zgodnie z art. 2 ustawy prawo o stowarzyszeniach, stowarzyszenie jest dobrowolnym, samorządnym, trwałym zrzeszeniem o celach niezarobkowych. Innymi słowy stowarzyszenie to zrzeszenie powołane przez grupę ludzi, którzy mają wspólny cel lub podobne zainteresowania.
Stowarzyszenie zwykłe a rejestrowe
Prawo przewiduje dwie formy stowarzyszeń stowarzyszenie rejestrowe i stowarzyszenie zwykłe. Różnice zauważalne są szczególnie na etapie tworzenia stowarzyszenia. Przede wszystkim, stowarzyszenie rejestrowe wedle art. 9 ustawy prawo o stowarzyszeniach wymaga do swego założenia grupy co najmniej siedmiu osób, która uchwala statut stowarzyszenia oraz wybiera komitet założycieli lub władze stowarzyszenia. Natomiast stowarzyszenie zwykłe może założyć grupa co najmniej trzech osób, która uchwala regulamin działalności stowarzyszenia.
Ponadto stowarzyszenie rejestrowe podlega obowiązkowemu wpisowi do Krajowego Rejestru Sądowego, a dokładnie rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Po wpisie stowarzyszenie rejestrowe zyskuje osobowość prawną. Natomiast przedstawiciele reprezentujący stowarzyszenie zwykłe bądź jego zarząd składają wniosek o wpis do ewidencji stowarzyszeń zwykłych, organowi nadzorującemu, właściwego ze względu na siedzibę stowarzyszeń. Takie stowarzyszenie nie posiada osobowości prawnej.
Fundamentalną rozbieżnością jest również to, że stowarzyszenie rejestrowe może prowadzić działalność gospodarczą, z której dochód przeznaczany jest na cele statutowe stowarzyszenia. Co więcej stowarzyszenie rejestrowe może także prowadzić odpłatną działalność pożytku publicznego. Natomiast ustawa prawo o stowarzyszeniach wyklucza możliwość prowadzenia działalności gospodarczej oraz odpłatnej działalności pożytku publicznego przez stowarzyszenia zwykłe.
Co istotne, w odróżnieniu od stowarzyszenia zwykłego, które nie ma obowiązku posiadania organów (choć może mieć zarząd lub przedstawiciela), stowarzyszenie rejestrowe posiada wymóg posiadania obowiązkowych organów czyli:
- Walnego zebrania członków lub zebrania delegatów.
- Zarządu.
- Organu kontroli wewnętrznej, którym najczęściej będzie komisja rewizyjna.
Którą formę stowarzyszenia wybrać ?
Jak zawsze przy takich pytaniach odpowiedź nie jest jednoznaczna. Wybór formy prawnej stowarzyszenia zależy
od celów oraz założeń osób, które chcą utworzyć stowarzyszenie. Przede wszystkim warto zwrócić uwagę na to,
iż stowarzyszenie rejestrowe dzięki możliwości prowadzenia działalności gospodarczej oraz odpłatnej działalności pożytku publicznego posiada znacznej więcej możliwości i korzyści. Niemniej jednak na osoby zarządzające takim stowarzyszenie nałożona jest duża odpowiedzialność. Natomiast stowarzyszenie zwykłe jest znacznie prostszą formą prawną, dzięki czemu prowadzenie takiego stowarzyszenia jest mniej skomplikowane niż stowarzyszenia rejestrowego. Co więcej po spełnieniu wymogów ustawowych można przekształcić stowarzyszenie zwykłe
w rejestrowe.