Na czym polega różnica pomiędzy nimi ?
Regulowane przez Kodeks cywilny odszkodowanie i zadośćuczynienie są odmiennymi instytucjami prawnymi. Niemniej jednak są one bardzo często używane zamiennie w codziennym języku. Zarówno odszkodowanie jak zadośćuczynienie są świadczeniami pieniężnymi, które mają za zadanie zrekompensować szkodę wyrządzoną na osobie. Szkoda ta może przybrać zarówno postać niemajątkową jak i majątkowo. Wobec tego odszkodowanie będzie rekompensatą za szkodę majątkową natomiast zadośćuczynienie pokryje straty niematerialne. W związku z tym warto wskazać różnicę pomiędzy odszkodowaniem a zadośćuczynieniem.
Odszkodowanie
Charakter prawny odszkodowania jako rekompensaty za szkody majątkowe będzie pozwalał poszkodowanemu dochodzić kosztów będących następstwem uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia. Uszkodzenie ciała będzie tu rozumiane jako naruszenie integralności cielesnej poszkodowanego, które jest możliwe do zaobserwowania (rany, stłuczenia, złamania, obrażenia narządów wewnętrznych). Natomiast pojęcie rozstrój zdrowia oznacza stan zakłócenia normalnego funkcjonowania organizmu (zakłócenia pracy poszczególnych organów, nerwice, depresje).
Poszkodowany w ramach odszkodowania będzie miał możliwość domagania się zwrotu kosztów m.in.:
- Leczenia.
- Leków.
- Zabiegów.
- Rehabilitacji.
Odszkodowanie może przybrać dwie formy. Pierwszą z nich jest odszkodowanie jednorazowe. Polega ono na jednorazowym pokryciu wyżej wskazanych kosztów z góry. Drugą formą odszkodowania jest renta przyznawana w przypadku gdy:
- Poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej.
- Zwiększyły się potrzeby poszkodowanego lub zmniejszyły się jego widoki powodzenia na przyszłość. (oznacza to zmniejszenie szansy na uzyskanie korzyści majątkowych pochodzących z innych źródeł niż stała praca zarobkowa czy działalność gospodarcza).
Warto również zwrócić uwagę, że w przypadku gdy szkoda nie zmaterializowała się całkowicie, istnieje możliwość ustalenia odpowiedzialności na przyszłość. Dzięki temu Sąd ustali podstawę dzięki której poszkodowany będzie mógł dochodzić przyszłych następstw wyrządzonej szkody.
Zadośćuczynienie
Zadośćuczynienie jest świadczeniem, które ma zrekompensować krzywdę. Pojęcie krzywdy oznacza naruszenie dóbr osobistych poszkodowanego takich jak cierpienie, ból, negatywne przeżycia psychiczne.
Zadośćuczynienia można się go domagać w takich samych przypadkach jak odszkodowanie, a więc w sytuacji uszkodzenia ciała albo rozstroju zdrowia. Zadośćuczynienie można żądać również w przypadku pozbawienia wolności oraz skłonienia za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się czynowi nierządnemu. Co więcej zadośćuczynienie może być przyznane za naruszenie dóbr osobistych wskazanych w art. 23 Kodeksu cywilnego w szczególności takich jak swoboda sumienia, wizerunek, nietykalność mieszkania czy twórczość naukowa lub artystyczna.
Zarówno odszkodowania jak i zadośćuczynienia możemy domagać się od sprawcy szkody. Niemnie jednak w pewnych przypadkach, w których to sprawca szkody miał obowiązującą umowę ubezpieczenia w czasie powstania szkody (np. umowę ubezpieczenia OC) , poszkodowany będzie mógł żądać odszkodowania oraz zadośćuczynienia od ubezpieczyciela.