Nowe zasady od 1 stycznia 2019 r.

Wraz z nadejściem 2019 roku w życie wchodzą nowe przepisy które mają usprawnić ściąganie alimentów. Tzw. „pakiet alimentacyjny” w tej odsłonie wprowadza generalnie rzecz ujmując mechanizmy prawne które mają na celu poprawić sytuację dzieci które nie otrzymują alimentów. Zmiany  podyktowane są wciąż niską ściągalnością tych fundamentalnych zobowiązań. Ma to przeciwdziałać przerzucaniu ciężaru utrzymania dzieci na wyłącznie jednego rodzica. Pamiętajmy, że  uchylanie się od płacenia alimentów to  tak naprawdę pozbawianie dziecka perspektyw i zabieranie mu szansy na rozwój.

Niedawno byłem gościem radiowej Jedynki w audycji dotyczącej właśnie tego zagadnienia. Miałem zaszczyt i przyjemność wypowiadać się na temat wprowadzanych zmian w prawie. Zapraszam do wysłuchania audycji (link do pliku audio znajduje się po lewej stronie)

W naszym kraju w ostatnim czasie odnotowane wzrost wynagrodzeń przy jednoczesnym spadku bezrobocia. Mimo to wciąż aktualną wymówką dłużników jest brak pracy, kiedy w rzeczywistości pracują na czarno i uzyskują nielegalne dochody. W 2018 roku ściągalność alimentów wzrosła do około 33 % jednak kwota zaległości to wciąż znacznie ponad 10 miliardów. Szacuje się, że bez alimentów pozostaje około milion dzieci,  z czego około 1/3 jest wspierana z funduszu alimentacyjnego, czyli z budżetu państwa.

Wprowadzane zmiany dotyczą głównie przepływu informacji między instytucjami a komornikami, usankcjonowania nielegalnego zatrudniania dłużników alimentacyjnych a także podniesienia kryterium dochodowego do uzyskania świadczenia z funduszu alimentacyjnego.

Komornik – nowe uprawnienia w egzekucji

Dzięki zmianom nowe uprawnienia otrzyma komornik prowadzący egzekucję. Obejmuje to m. in.

– szybsze i prostsze uzyskiwanie danych z ZUS – mowa tu o danych dłużnika, danych jego pracodawcy, świadczeniach jakie otrzymuje dłużnik. W końcu komornik będzie mógł złożyć wniosek elektroniczne i tą samą drogą uzyska odpowiedź. Co więcej, ZUS będzie bezpłatnie przesyłał do komornika  aktualizację danych w razie zmian,

– rozszerzenie egzekucji o diety z tytułu podróży służbowych do wysokości 50 % kwot z tych diet. Dotychczas te świadczenia były wyłączone spod egzekucji co znaczy że Komornik nie mógł ich zająć i ściągnąć,

– komornik otrzyma możliwość ustalenia miejsca przebywania dłużników objętych karą ograniczenia wolności w postaci dozoru elektronicznego. Ma to na celu lepszą kontrolę tego co dłużnik robi i czy przypadkiem nie pracuje na czarno,

– zwiększono kwotę grzywny jaką może nałożyć komornik za nie udzielenie przez pracodawcę informacji na temat dłużnika lub za nie przekazanie wynagrodzenia bezpośrednio komornikowi lub za przekazanie go w zbyt niskiej wysokości lub za nie umieszczenie informacji o zajęciu komorniczym w świadectwie pracy. Teraz grzywna może wynieść nawet 5000 zł.

Państwowa Inspekcja Pracy  – sankcje za nielegalne zatrudnienie

Dzięki zmianom PIP otrzyma będzie mógł nakładać wyższe grzywny za zatrudnienie „na czarno” lub wypłacanie wynagrodzenia „pod stołem” bez dokonania potrąceń na rzecz alimentów. Kwota grzywny może wynieść nawet 45 000 zł.

Podobnie jak w przypadku nowych uprawnień komornika PIP otrzyma możliwość ustalania miejsca przebywania dłużników objętych karą ograniczenia wolności w postaci dozoru elektronicznego w celu zbadania legalności wykonywanej przez nich pracy.

W lutym 2019 r. przewiduje się powstanie Krajowego Rejestru Zadłużonych gdzie będą trafiać dłużnicy alimentacyjni zalegający z płatnościami przynajmniej za 3 miesiące. Rejestr ma być publiczny i jawny co ma umożliwić weryfikację danej osoby np. przy przyjmowaniu do pracy.

Aktywizacja zawodowa

Zmiany mają również przyczynić się do kierowanie dłużników alimentacyjnych do prac publicznych. Organizator takich robót w pierwszej kolejności będzie zatrudniał właśnie dłużników alimentacyjnych. Ma to zagwarantować prawo do zatrudnienia oraz przeciwdziałać bezrobociu długookresowemu. Z wynagrodzenia za tą pracę będą potrącane określone kwoty na poczet długów alimentacyjnych.

Fundusz Alimentacyjny – podwyższenie kryterium dochodowego

Po 11 latach wzrosło kryterium dochodowe w przypadku ubiegania się o wypłatę świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Obecnie wynosi ono 800 zł w przeliczeniu na członka rodziny.  Przewiduje się że skorzysta z tego około 60 tys. dzieci.