Przestępstwo niealimentacji.
Uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego na własne dzieci to powszechnie krytykowane i jawnie potępiane zjawisko społeczne. Niealimentacja stanowi nie tylko naruszenie przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, ale w pewnych okolicznościach może być również przestępstwem na gruncie art. 209 kk. “Obowiązek alimentacyjny” to pojęcie zdefiniowane w art. 128 k.r.o., zgodnie z którym jest to obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby również środków wychowania, obciążający krewnych w linii prostej (głównie rodziców) oraz rodzeństwo.
Kiedy niealimentacja staje się przestępstwem? Wówczas, gdy sprawca uchyla się od wykonania obowiązku alimentacyjnego, choć ma on obiektywną możliwość wykonania ciążącego na nim obowiązku, ale tego nie robi (nie chce, lekceważy go). Nie popełni zatem przestępstwa osoba niepłacąca alimentów, jeśli wynika to na przykład z zapadnięcia na ciężką chorobę pochłaniającą wszelkie oszczędności zobowiązanego i uniemożliwiającą mu zarobkowanie.
Zgodnie z Kodeksem karnym, jeśli zaległość z tytułu alimentów ustalonych na mocy wyroku sądowego, ugody czy innej umowy, wynosi równowartość co najmniej za 3 miesiące świadczeń okresowych lub ma miejsce 3-miesięczne opóźnienie w zapłacie świadczeń innych niż okresowe, stanowi to czyn zabroniony, karany na podstawie art. 209 kk. grzywną, karą ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do roku.
Niealimentacja jest karana surowiej (grzywną, karą ograniczenia wolności lub pozbawienia wolności do lat 2), jeśli sprawca naraża osobę uprawnioną do alimentów na brak możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych.
Uporczywe niepłacenie alimentów jest ścigane na wniosek, chyba że, zgodnie z art. 209 § 3 kk, jeżeli pokrzywdzonej osobie uprawnionej do alimentów przyznano odpowiednie świadczenia rodzinne albo świadczenia pieniężne wypłacane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów, ściganie przestępstwa określonego w § 1 lub 1a odbywa się z urzędu.
Sprawca nie podlega karze, jeśli nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiści on w całości zaległe alimenty. Sąd natomiast odstępuje od wymierzenia kary, jeżeli osoba, która uchyla się od obowiązku alimentacyjnego w sposób narażający uprawnionego na niemożność zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, nie później niż przed upływem 30 dni od dnia pierwszego przesłuchania w charakterze podejrzanego uiści w całości zaległe alimenty (chyba że wina sprawcy i społeczna szkodliwość popełnionego przez niego czynu stoją przeciwko odstąpieniu od wymierzenia kary, np. niepłacenie alimentów wynika ze złośliwości zobowiązanego).