Oddalenie wniosku przez sąd
Po artykule omawiającym elementy wniosku oraz opisującym szczegółowo procedurę jego złożenia, omawiam przeszkody w ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. Przedstawię sytuacje, w których sąd rozpatrujący nasz wniosek obligatoryjnie dokonuje jego oddalenia, a więc jego nieuwzględnienia po merytorycznym rozpatrzeniu sprawy. Te przesłanki negatywne są wymienione wprost w ustawie dlatego ważne jest abyśmy już na początku wykluczyli ewentualne przeszkody w załatwieniu takiej sprawy.
Po pierwsze, sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jeżeli dłużnik doprowadził do swojej niewypłacalności lub istotnie zwiększył jej stopień umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa. Jeżeli zatem dłużnik miał świadomość, albo powinien mieć świadomość podejmując działania właściwie dla sytuacji, w której się znalazł, że jego decyzje doprowadzą go do stanu niewypłacalności, a mimo to podjął je – sąd zobligowany jest oddalić wniosek takiego dłużnika. Instytucja upadłości konsumenckiej ma służyć osobom, które mimo dobrej woli nie są już w stanie spłacać swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. Nie ma ona natomiast służyć omijaniu przepisów prawa i unikaniu odpowiedzialności w sytuacji kiedy działania dłużnika były celowe. Np. wtedy kiedy dłużnik mimo niemożliwości spłacania swoich zobowiązań finansowych zaciąga kolejne pożyczki np. na zakup nowego samochodu.
Po drugie, sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku:
1) w stosunku do dłużnika prowadzono postępowanie upadłościowe według przepisów o upadłości konsumenckiej, jeżeli postępowanie to zostało umorzone z innych przyczyn niż na wniosek dłużnika, np. ze względu na niewypełnianie obowiązków przez dłużnika,
2) ustalony dla dłużnika plan spłaty wierzycieli uchylono wskutek niewykonywania przez dłużnika obowiązków określonych w planie spłaty wierzycieli,
3) dłużnik, mając taki obowiązek, wbrew przepisom ustawy nie zgłosił w terminie wniosku o ogłoszenie upadłości – z taką sytuacją będziemy mieć do czynienia np. gdy konsument miał obowiązek złożyć wniosek o ogłoszenie upadłości jako przedsiębiorca, a tego nie zrobił,
4) czynność prawna dłużnika została prawomocnie uznana za dokonaną z pokrzywdzeniem wierzycieli – nierzadko za taką czynność należy uznać dokonanie przez dłużnika darowizny określonej rzeczy, w tym nieruchomości, która to skutkuje uszczupleniem majątku dłużnika, a w konsekwencji uniemożliwia zaspokojenie się z niego jego wierzycieli.
– chyba że przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi – decyzja o przeprowadzeniu postępowania z tych powodów pozostawiona jest ocenie sądu, który każdorazowo musi mieć je na uwadze wydając orzeczenie oddalające wniosek dłużnika o ogłoszenie upadłości.
Po trzecie, sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli w okresie dziesięciu lat przed dniem zgłoszenia wniosku w stosunku do dłużnika toczyło się już konsumenckie postępowanie upadłościowe, które zakończyło się całościowym lub częściowym oddłużeniem, chyba że do niewypłacalności dłużnika lub zwiększenia jej stopnia doszło pomimo dochowania przez dłużnika należytej staranności lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnymi – jak wyżej, decyzja czy przesłanki te zachodzą także należą od oceny sądu.
Po czwarte, sąd oddala wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli dane podane przez dłużnika we wniosku są niezgodne z prawdą lub niezupełne, chyba że niezgodność lub niezupełność nie są istotne lub przeprowadzenie postępowania jest uzasadnione względami słuszności lub względami humanitarnym – powyższe ponownie ocenia wyłącznie sąd.
W tym miejscu warto wskazać, że jeżeli wniosek o ogłoszenie upadłości konsumenckiej został złożony przez wierzyciela, a nie przez dłużnika sąd może wniosek oddalić wyłącznie z powodu zaistnienia przesłanek pierwszej z wymienionych przyczyn.