Przywileje i obowiązki Organizacji pożytku publicznego
W poprzednim artykule omówiłem warunki jakie musi spełnić organizacja pozarządowa, by mogła uzyskać status organizacji pożytku publicznego (OPP). Jak już wspominałem w poprzednim artykule organizacja uzyskując status organizacji pożytku publicznego korzysta z szeregu przywilejów, ale również jest zobowiązana do spełniania określonych obowiązków wynikających z ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Przywileje OPP
Organizacje pożytku publicznego korzystają z następujących przywilejów:
- OPP mają prawo do otrzymywania 1,5% podatku dochodowego przekazywanego przez podatników w rocznym zeznaniu podatkowym.
- Nieodpłatne informowanie w mediach publicznych. OPP mają prawo do nieodpłatnego informowania przez radio i telewizję publiczną o swojej działalności.
- Organizacje pożytku publicznego mogą korzystać z nieruchomości należących do Skarbu Państwa lub samorządu terytorialnego na preferencyjnych warunkach.
- Dostęp do dodatkowych źródeł finansowania. OPP mogą korzystać ze środków Funduszu Wspierania Organizacji Pożytku Publicznego oraz mają wyższe limity nagród w loteriach fantowych.
- Organizacje pożytku publicznego mogą korzystać z różnych zwolnień, w tym:
- Zwolnienie z podatku dochodowego od osób prawnych w części przeznaczonej na działalność statutową.
- Zwolnienie z podatku od nieruchomości dla nieruchomości zajętych na prowadzenie nieodpłatnej działalności pożytku publicznego.
- Zwolnienie z opłaty skarbowej w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego.
- Zwolnienie z opłat sądowych, z wyjątkiem spraw dotyczących działalności gospodarczej.
- Zwolnienie z podatku od czynności cywilnoprawnych w związku z nieodpłatną działalnością pożytku publicznego.
- Zwolnienie z podatku VAT od niektórych darowizn, np. żywności przekazywanej na cele charytatywne.
Obowiązki OPP
Poza wyżej wymienionymi przywilejami, przepisy powszechnie obowiązujące narzuciły na organizację pożytku publicznego również liczne obowiązki, takie jak:
- Zachowanie jawności działania. Organizacje pożytku publicznego muszą prowadzić działalność w sposób przejrzysty, udostępniając informacje o swojej działalności oraz zapewniając dostęp do dokumentów.
- Przestrzeganie zasad gospodarowania środkami publicznymi. OPP są zobowiązane do zachowania szczególnej staranności w gospodarowaniu środkami publicznymi, w tym środkami pochodzącymi z 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych.
- Podleganie nadzorowi i kontroli. Organizacje pożytku publicznego podlegają nadzorowi i kontroli ze strony odpowiednich organów administracji publicznej w zakresie przestrzegania przepisów prawa oraz realizacji celów statutowych.
- Dostosowanie statutu organizacji. OPP muszą dostosować swój statut do wymogów ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, w tym wprowadzić odpowiednie zapisy dotyczące celów statutowych i sposobu ich realizacji.
- Sporządzanie i publikowanie sprawozdań. OPP są zobowiązane do sporządzania rocznych sprawozdań finansowych i merytorycznych oraz ich publikowania:
- Sprawozdania finansowe powinny być złożone w urzędzie skarbowym w ciągu 10 dni od daty ich zatwierdzenia.
- Sprawozdania merytoryczne i finansowe powinny być udostępnione publicznie, np. na stronie internetowej organizacji.