Jak złożyć prawidłowo pozew w sądzie
Użyty w Kodeksie pracy zwrot odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę oznacza w istocie możliwość wytoczenie powództwa przez pracownika przeciwko pracodawcy. Odwołanie umożliwia pracownikowi wzruszenie skutków prawnych wadliwego wypowiedzenia np. wypowiedzenia, które narusza przepisy prawa pracy bądź wypowiedzenia umowy o pracę bez uzasadnionych podstaw. Przed złożeniem pozwu jednak, pracownik powinien wiedzieć w jakim terminie oraz zachowanie jakich kwestii formalnych spowoduje skuteczne złożenie odwołania do sądu pracy.
Termin
Kodeks pracy wskazuje, że odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę powinno zostać złożone do sądu pracy w terminie 21 dni. Termin ten biegnie od dnia, w którym w którym oświadczenie pracodawcy doszło do pracownika w sposób pozwalający mu zapoznać się z jego treścią, choćby pracownik odmówił zapoznania się z nim.
Termin ten ma charakter materialnoprawny, do którego nie mają zastosowania przepisy Kodeksu postępowania cywilno prawnego, a Kodeksu cywilnego. Termin ten uznaje się za zachowany gdy pracownik najpóźniej ostatniego dnia złoży pozew we właściwym sądzie pracy lub nada przesyłkę poleconą w polskiej placówce pocztowej operatora pocztowego zajmującego się doręczaniem korespondencji na terenie Unii Europejskiej.
Uchybienie terminowi do złożenia odwołania nie zamyka pracownikowi drogi do skutecznego dochodzenia roszczeń. Na wniosek pracownika sąd może bowiem przywrócić uchybiony termin. Możliwość przywrócenia terminu uzależniona jest od spełnienia następujących przesłanek:
- Pracownik bez swojej winy nie wniósł odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę. W doktrynie podkreśla się, że o braku decyduje całokształt okoliczności danej sprawy.
- Pracownik złożył wniosek w ciągu 7 dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu.
- Pracownik uprawdopodobnił okoliczności uzasadniające przywrócenie terminu.
Kwestie formalne pozwu
Przede wszystkim pracownik w odwołaniu od umowy o pracę musi określać zakres swojego żądania, który zależy jest od rodzaju wypowiedzianej umowy. W przypadku nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy o wypowiadaniu umów o pracę wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracownik może żądać orzeczenia o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Odnośnie zaś umów terminowych Kodeks pracy przewiduje wyłącznie roszczenie o odszkodowanie, z zastrzeżeniem jednak wyjątków dla pracowników objętych ochroną szczególną (np. osoby w wieku przedemerytalnym mogą żądać przywrócenia do pracy).
Pracownik powinien w pozwie wskazać również wartość przedmiotu sporu. Zgodnie z przepisami Kodeksu postępowania cywilnego w sprawach, w których pracownik żąda uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy wartość przedmiotu sporu stanowi, przy umowach na czas określony – suma wynagrodzenia za pracę za okres sporny, lecz nie więcej niż za rok, a przy umowach na czas nieokreślony – za okres jednego roku. W sprawach o odszkodowanie zaś wartość przedmiotu sporu określa się jako wysokość żądanego przez pracownika odszkodowania.
Istotnym również z punktu widzenia wniesienia pozwu jest właściwość sądu. Co do zasady powództwo z zakresu prawa pracy (w tym odwołanie) wytacza się bądź przed sąd ogólnie właściwy dla pozwanego, bądź przed sąd, w którego obszarze właściwości praca jest, była lub miała być wykonywana.