Mediacja jako sposób na zawarcie ugody w sprawie cywilnej i gospodarczej

Mediacja jest sposobem na polubowne i tańsze rozwiązywanie konfliktów także w sprawach cywilnych i gospodarczych. Jest możliwa do przeprowadzenia w każdej sprawie w której dopuszczalne jest zawarcie ugody. Ta metoda rozwiązywania sporów cywilnych i gospodarczych jest dobrowolna i poufna. Celem prowadzonej mediacji jest osiągnięcie porozumienia między spierającymi się stronami. W procesie tym pośredniczy mediator którego pozycja jest neutralna.  Wynik oraz przebieg mediacji zawsze zależy w całości od samych stron.

Najczęstszymi sprawami cywilnymi i gospodarczymi które mogą być uregulowane w mediacji  są sprawy o:

  • zapłatę,
  • zniesienie współwłasności,
  • dział spadku,
  • podział majątku wspólnego,

Wskazuję, że są to tylko najczęstsze przykłady. Mediację bowiem można prowadzić w zasadzie w każdej sprawie w której dopuszczalne jest zawarcie ugody.

Jak wspomniano wcześniej mediację prowadzi neutralny mediator. Jest to osoba godna zaufania, wpisana do specjalnego wykazu, prowadzonego przez sąd okręgowy. Zadaniem mediatora jest pomoc w osiągnięciu porozumienia. Ma on ułatwić nawiązanie rozmowy, rozładować napięcie im towarzyszące, może również zadawać pytania.

Mediacja pozwala często na ograniczanie negatywnych emocji co ułatwia wzajemne zrozumienie potrzeb przeciwników. To z kolei pozwala na podtrzymanie wzajemnych relacji stron w przyszłości. Kolejną korzyścią jest niewątpliwie większa szansa na szybsze zakończenie całej sprawy. Mediacja jest też tańsza i pozwala kompleksowo załatwić sprawę.

Mediacja może być prowadzona przed wniesieniem sprawy do sądu a także po wszczęciu postępowania. Wówczas jest prowadzona na podstawie postanowienia sądu. Warunkiem na jej przeprowadzenie jest zawsze zgodna wola obu stron. Każda ze stron może wystąpić z wnioskiem o przeprowadzenie mediacji na każdym etapie sprawy. Sąd również może nakłaniać do przeprowadzenia mediacji jeśli dostrzeże taką potrzebę i celowość.

Jeśli chodzi o mediatora to może go wyznaczyć sąd, lub mogą go wybrać samodzielnie strony. Ważne aby wybrać mediatora który posiada odpowiednią wiedzę i umiejętności w prowadzeniu mediacji w danych sprawach. Mediacja jest procesem stosunkowo krótkim i nie powinna trwać dłużej niż trzy miesiące. Nie jest to jednak termin którego nie dałoby się wydłużyć. Jest to bowiem możliwe na zgodny wniosek stron.

 Po doręczeniu mediatorowi postanowienia sądu, kontaktuje się on ze stronami ustalając termin i miejsce spotkania. Mediator wyjaśnia zasady i przebieg mediacji oraz pyta czy strony wyrażają zgodę na jej odbycie. Spotkania mogą odbywać się w obecności dwóch stron jak również możliwe są indywidualne spotkania mediatora osobno z każdą ze stron. Jak wspomniano wcześniej, mediacja jest dobrowolna co znaczy, że strony mogą w każdej chwili z niej zrezygnować. Poza tym cechuje się poufnością co oznacza, że jej przebieg nie może być roztrząsany przed sądem jak również mediator nie może udostępniać informacji z jej przebiegu osobom trzecim.

 W razie fiaska mediacyjnego sprawa kierowana jest do postępowania sądowego na zasadach ogólnych. W razie osiągnięcia kompromisu mediacja kończy się zawarciem ugody. Po zatwierdzeniu ugody przez sąd nabiera ona mocy prawnej a postępowanie się kończy. Sąd nie zatwierdzi ugody jeśli jest sprzeczna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także gdy jest niezrozumiała lub zawiera sprzeczności. Ugoda zawarta przed mediatorem, którą zatwierdzono przez nadanie jej klauzuli wykonalności, jest tytułem wykonawczym. Oznacza to, że w sytuacji jej niewykonania, można skierować ją do egzekucji komorniczej.

 Koszty mediacji co do zasady ponoszą strony. Są one zazwyczaj ponoszone po połowie, chyba że zostanie ustalony inny sposób rozliczeń. W postępowaniu mediacyjnym, do którego doszło na podstawie postanowienia sądu wysokość wynagrodzenia mediatora w sporach niemajątkowych wynosi 150 zł za pierwsze posiedzenie mediacyjne, a za każde następne posiedzenie – 100 zł, jednak nie więcej niż 450 zł łącznie. Jeśli postępowanie dotyczy praw majątkowych, wynagrodzenie mediatora wynosi 1% wartości przedmiotu sporu (nie mniej niż 150 zł i nie więcej niż 2.000 zł). Zwrotowi podlegają też wydatki mediatora poniesione w związku z przeprowadzeniem mediacji, w tym opłata za wynajem pomieszczenia do 70 zł za posiedzenie. Jeśli dojdzie do zawarcia ugody, która jest wynikiem mediacji, strona otrzyma zwrot 75% opłaty sądowej, którą zapłaciła wnosząc sprawę do sądu.