Czy pracodawca może domagać się zwrotu kosztów szkolenia ?

Pracodawca chcąc posiadać wykwalifikowanych pracowników powinien podnosić ich kwalifikację zawodowe. Może to zrobić poprzez dofinansowanie szkoleń lub kursów, które pozwolą pracownikom zdobyć niezbędną wiedzę lub ją uzupełnić. Dzięki temu pracownik zdobywa nowe kompetencję oraz umiejętności, które pozwolą nie tylko na rozwój osobisty pracownika, ale również firmy. Szkolenia mogą być odbywane zarówno w wewnątrz danej firmy jak i być przeprowadzane przez wyspecjalizowane do tego firmy szkoleniowe. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych może odbyć się zarówno z inicjatywy pracodawcy jak i za jego zgodą. Niemniej jednak po stronie pracodawcy istnieje obawa, że wydając fundusze na podniesienie kwalifikacji zawodowych pracownika, ten po szkoleniu zwolni się. Dlatego istotnym jest odpowiedzenie na pytanie czy podnoszenie kwalifikacji zawodowych takiej sytuacji pracodawca będzie mógł się ubiegać o zwrot kosztów szkolenia od pracownika ?

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych

Art. 17 Kodeksu pracy wprost wskazuję wprost, iż pracodawca zobowiązany jest do podnoszenia kwalifikacji zawodowych pracowników. Jak wskazano wyżej może to się odbyć z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą, która musi być jednoznaczna. Na czas odbywającego się szkolenia pracodawca zobowiązany jest do udzielenie płatnego urlopu szkoleniowego w wymiarze:

  1. 6 dni – dla pracownika przystępującego do egzaminu maturalnego, eksternistycznego lub potwierdzającego kwalifikacje zawodowe.
  2. 21 dni – dla pracownika będącego na ostatnim roku studiów, w celu przygotowania pracy dyplomowej i przystąpienia do egzaminu dyplomowego.

Co więcej Kodeks pracy nakazuje pracodawcy zwolnienie pracownika z części dnia pracy celem punktualnego stawienia się na zajęcia.

Umowa lojalnościowa

Kodeks pracy umożliwia pracodawcy zawarcie z pracownikiem umowy szkoleniowej (nazywanej również umową lojalnościową). Na jej podstawie strony określają wzajemne uprawnienia oraz obowiązki związane z procesem podnoszenia kwalifikacji. Co ważne umowa ta nie może zwierać postanowień mniej korzystnych dla pracownika niż przepisy Kodeksu pracy. Umowa lojalnościowa jest bardzo często zawierana, gdy pracodawca pokrywa dodatkowe wydatki związane z szkoleniem takie jak: koszty kształcenia, dojazdu, zakwaterowania. Pracodawca zabezpiecza się w ten sposób przed zwolnieniem pracownika zaraz po odbyciu szkolenia.

Zwrot kosztów szkolenia

Kodeks pracy przewiduje sytuację w których to pracodawca może żądać od pracownika zwrotu kosztów szkolenia. Pracownik będzie zobowiązany do zwrotu kosztów szkolenia gdy:

  1. Bez uzasadnionych przyczyn nie podejmie się podnoszenia kwalifikacji zawodowych albo przerwie podnoszenie tych kwalifikacji.
  2. Pracodawca rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia z jego winy, w trakcie podnoszenia kwalifikacji zawodowych lub po jego ukończeniu, w terminie określonym w umowie szkoleniowej nie dłuższym niż 3 lata.
  3. W okresie wskazanym wyżej rozwiąże stosunek pracy za wypowiedzeniem, z wyjątkiem wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn określonych w art. 943 Kodeksu pracy.
  4. W okresie wskazanym w pkt. 2 rozwiąże stosunek pracy bez wypowiedzenia na podstawie art. 55 lub art. 943 Kodeksu pracy, mimo braku przyczyn określonych w tych przepisach.

Pracownik będzie zobowiązany wyłącznie do zwrotu świadczeń dodatkowych. Tak więc pracodawca nie będzie miał możliwości domagania się od pracownika zwrotu wypłaconego wynagrodzenia za urlop szkoleniowy. Co ważne, pracownik zobligowany będzie wyłącznie do zwrotu świadczeń proporcjonalnie do okresu zatrudnienia po ukończeniu kwalifikacji zawodowych lub okresu zatrudnienia w czasie ich podnoszenia.