Dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu
Przyjmijmy następujący stan faktyczny. W wyniku śmierci Adama Kowalskiego jego żona oraz 4 letni syn nabyli spadek, w tym wchodzący do masy spadkowej samochód. Żona Adama Kowalskiego następnie chciałaby sprzedać samochód, który w istocie jest własnością zarówno jej jak i dziecka. Czy może swobodnie sprzedać samochód zarówno w imieniu własnym jak i jej dziecka? Niestety nie, przepisy Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wskazują wprost iż taką czynność należy zakwalifikować jako czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu majątkiem dziecka, przez co dla ważności jej dokonania koniecznym będzie zgoda sądu opiekuńczego. Jak ją natomiast uzyskać? O tym poniżej.
Czynność zwykłego zarządu i czynności przekraczające zakres zwykłego zarządu
Dla wyjaśnienia wątpliwości w pierwszej kolejności wskażę różnice pomiędzy czynnościami zwykłego zarządu i czynnościami przekraczającymi zakres zwykłego zarządu. Przez czynności zwykłego zarządu należy rozumieć załatwianie bieżących spraw związanych z korzystaniem z przedmiotów wchodzących w skład majątku i utrzymywanie ich w staniem niepogorszonym. A więc będą to takie czynności, których podjęcie nie wymaga rozstrzygnięcia istotne sprawy dziecka.
Natomiast czynności nie wyczerpujące wyżek wskazanej definicji będą czynnościami przekraczającymi zakres zwykłego zarządu. W istocie będą to takie czynności, które wywierają poważniejszy efekt gospodarczy. Takimi czynnościami będą w szczególności odpłatne nabywanie majątku na rzecz dzieci, zbywanie majątku, obciążanie majątku dziecka zastawem lub hipoteką czy zaciągnięcia pożyczki.
Zezwolenie sądu opiekuńczego
Zgodnie z definicjami przedstawionymi powyżej, zbycie samochodu będzie czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu. Z tego względu, dla jej skuteczności będzie wymagana zgoda sądu opiekuńczego. Rodzice więc powinni skierować do sądu opiekuńczego wniosek o wyrażenie zgody na dokonanie czynności przekraczającą zakres zwykłego zarządu majątku dziecka. We wniosku rodzic powiciem wskazać konkretnie o jaką czynność chodzi, choć w doktrynie podkreśla się, że można żądać ogólnego zezwolenia, które jednak powinno określać kategorię czynności oraz warunki jej zezwolenia. Co ważne Sąd przesłucha rodziców, bowiem w istocie musi się on kierować dobrem dziecka przy rozstrzygnięciu.
Co natomiast, gdy w wyżej podanym stanie faktycznym matka dziecka zbyła by samochód bez zezwolenia sądu? Wtedy taka czynność dotknięta byłaby sankcją nieważności. Niemniej jednak od tej zasady, doktryna wyróżnia wyjątki np. kiedy samochód sprzedawany byłby w sytuacji wymagającej nagłego działania, podyktowanej dobrem dziecka.